Tüberküloz Basili
Tüberküloz Basili, hava yoluyla bulaşarak tüberkülaza yol açan mikroorganizmadır. Tüberküloz hastalığı için eski çağlardan 18. Yüzyıla kadar kabul edilen görüş, bozuk olan havanın hastalık oluşturması şeklindedir. 19. Yüzyılın ikinci yarısında ise deneysel araştırma modelinin kullanılmasıyla tüberküloz hastalığının nasıl yayıldığı anlaşılmaya başlanmıştır.
Bu çalışmalar Koch'un buluşlarıyla olgunlaşmıştır. Bugün ulaşılan nokta, tüberkülozun hava yolu ile bulaşan hastalıkların klasik bir örneği olduğu yönündedir.
Hava yolu ile bulaşmada içinde 1-3 canlı tüberküloz basili bulunan ve birkaç saat havada asılı halde kalabilen, 1-5 mikron büyüklüğünde damlacık çekirdekleri önemli rol oynar. Tüberküloz hastalığında en çok bulaşmaya neden olan kaynak, aside dirençli basil yönünden pozitif olan akciğer ve larenks tüberkülozlu olgulardır. Bu olgularda tüberküloz bulaşımını etkileyen bazı faktörler olduğu belirtilmiştir.
Bulaşmayı Etkileyen Başlıca Faktörler
Kaynak olgunun özellikleri: Olgunun tüberküloz basiliniyaymasında pozitif balgam çıkarma miktarı, öksürme, hapşırma, konuşma, gibi değişik solunum manevralarıyla bakteri içeren aerosol oluşturma potansiyeli, tüberkülozun klinik formu, tedavi alıp almaması vb. Önemlidir.
Çevresel faktörler: Kaynak olgu ile paylaşılan ortamın havalandırması yetersiz kapalı bir mekân olması tüberküloz basilininbulaşma ihtimalini arttırır.
Bulaşmada havalandırmanın önemini vurgulayan ve ilk bilimsel verileri oluşturan çalışmalar ise 1950'li yılların sonunda yapılmaya başlanmıştır.
Karşılaşma süresi ve yoğunluğu: tüberküloz basili ile karşılaşma süresi ve PPD reaktivitesi arasında bir ilişkinin saptanması bazı salgınların analizine yardımcı olmuştur. Kaynak olgunun aile bireyleri gibi yakın temaslılarında da infeksiyon ve hastalığın daha fazla olduğu saptanmıştır. Bu örneklerin sayısı arttırılabilir. Sonuçta karşılaşma süresi ne kadar uzunsa ve kaynak olgunun basil yoğunluğu ne kadar çok ise bulaşma ihtimali o kadar fazla olur.
Tüberküloz basili özellikleri: Basilin virulansındaki kantitatif değişkenler içinde, tutulan organ sayısı ya da yaygın hastalık yapma eğilimi, organlarda bulunan basil sayısı ve oluşan doku reaksiyonu ya da hasarın şiddeti sayılabilir. Basilin fiziksel ve kimyasal yapısındaki küçük değişimler, aerosol forma gelme, damlacık çekirdeği ortamı içinde yaşama ya da akciğerlerdeki primer savunmalara direnme yeteneği bulaşıcılığı etkileyebilir.
Hedef kişinin özellikleri: Temaslının daha önce tüberküloz geçirip geçirmediği, BCG durumu, tüberküloz hastalığının gelişmesini arttıran bir durum varlığı kaynak olgu ile karşılaşma sonrası gelişecek durumun belirlenmesinde önemlidir.
19.01.2024 19:48:20
Tüberküloz Basili ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
