Tüberküloz İlaçları, Tüberküloz tedavisinde kullanılan ilaçları inceleyecek olursak iki kısımda incelenmektedir. Birinci sıradaki ilaçlar en efektif düzeyde olan ve toksisite profili olan ilaçlar. İkinci sıra ilaçlar olarak da daha çok toksisiten olan az etkili ve ilaç değeri olarak pahalı ilaçlardır. Birinci sınıfındaki ilaçlar tüberkülozlu hastaların çoğunluğu başarılı bir şekilde bu ilaçlar ile tedavi edilir.
Birinci sınıftaki ilaçlar ikinci sınıfta yer alan ilaçların çoğuna direnç göstermektedir. Tüberküloz ilaçlarının klinik önemi olan ilaç isimleri ve özellikleri sıralayalım;
Tüberküloz ilaçları: izoniazid, rifampisin, etambutol, streptomisin, pirazinamid, etionamid, paraminosalisilik, tiasetazon, sikloserin, kanamisin, makrolild, rifabutin, fluorokinolon, kofazimin.
Tüberküloz 1. Sınıf İlaçları
İzoniazid: Mevcut olan tüberküloz ilaçlarının en güçlüsüdür. Basiller üzerinde hızlı çoğalır ve etki yaparlar.
Rifampisin: İzoniazid'den sonra gelen tüberküloz ilaçlarının içerisinde ikinci önemli ilaçtır. Hızlı çoğalır hücre içinde ve dışında etki yapar.
Etambutol: Hiçbir ilaç ailesi ile ilişkisi olmayan birinci sıra ilaçlara artan bakteriyel direnç nedeni ile geliştirilmiştir. Kendisine karşı savaş direnç gelişmesi teropatik değerini artırır.
Streptomisin: Tüberküloz hastalığı için keşfedilen ve major rol oynayan protein sentezini inhibe eden etkin bir ilaçtır.
Pirazinamid: İzoniazid ilaç kadar etkisi olmasa da kendi çapında oldukça kuvvetli bir ilaçtır. Sentetik pirazin analoğudur. Çoğalma halindeki hem de dormant durumuna geçmiş mikobakteriler üzerinde etkilidir.
Tüberküloz 2. Sınıf İlaçları
Etionamid: Tüberkülozda ikinci sıra bir ajandır. İlacın fazla etkisi olmadığından diğer ilaçlarla birlikte kullanılır.
Paraminosalisilik: Tüberküloz hastalığında etlisi çok dar bir ilaçtır. Asidin yapısal analoğudur. Folik asidi konversiyonu konpetitif olarak bloke eder.
Tiasetazon: Gelişmekte olan ülkelerde yaygın kullanılır. Ucuz bir ilaçtır. Etkinliği konusunda bilgileri azdır.
Sikloserin: Geniş spektrumlu bir antibiyotiktir. Bölünmüş dozlarda verilir.
Kanamisin: Sadece direnç mikroorganizmalarında mikobakterilerin neden olduğu hastalık tedavisinde kullanılır.
Tüberküloz 3. Sınıf İlaçları
Makrolild: Enfeksiyonlara karşı klinik olarak etkilidir. Hastaları enfeksiyonlarda koruma etkisi olduğu bilinir. Hızlı direnç gösterir.
Rifabutin: Tüberküloz hastalığında kullanılan bir türdür.
Fluorokinolon: DNA inhibisyonu yapan bakterilere etki gösterir. Diğer ilaçlar ile etkileşimi önemlidir.
Klofazimin: Tüberküloz tedavisinde yaygın olarak kullanılır. Çok ilaca direnç gösterir. Aktif değişkendir. Dokularda birikme özelliği taşır.
