Akciğer büyümesi hangi durumlarda görülür?

Akciğer gelişim anomalileri ve patolojik süreçler, organın yapısal bütünlüğü ile fonksiyonel kapasitesini doğrudan etkileyebiliyor. Bu yazıda, akciğer hipoplazisinden amfizeme kadar uzanan çeşitli durumların klinik özellikleri ve ilişkili faktörler ele alınmaktadır.

20 Kasım 2025

Akciğer Büyümesi (Hipoplazi) ve İlişkili Durumlar


Akciğer büyümesi terimi genellikle tıpta iki farklı durumu ifade edebilir:Akciğer Hipoplazisi(gelişimsel olarak küçük veya yetersiz gelişmiş akciğer) veya bazı patolojik süreçler sonucu akciğer dokusunun hacim olarak artış göstermesi. Ancak klinikte daha sık "akciğer büyümesi" denildiğinde, aslındaakciğer hacminin anormal şekilde artmasıdeğil, genellikle doğumsal veya edinsel nedenlerle akciğerin normalden küçük olması (hipoplazi) veya bazı hastalıklara bağlı olarak akciğerde genişleme/gerginlik hissi veren durumlar kastedilir. Aşağıda, akciğerde büyüme veya gelişim anomalileriyle ilişkili durumlar sıralanmıştır:

1. Konjenital (Doğumsal) Akciğer Hipoplazisi


Bu durum, bebekte akciğerlerin anne karnında yeterince gelişememesi sonucu ortaya çıkar. Hipoplazi şu durumlarda görülür:
  • Diyafram hernisi (diyaframdaki açıklık nedeniyle karın organlarının göğüs boşluğuna geçmesi ve akciğer gelişimini engellemesi)
  • Oligohidramnios (amnion sıvısının az olması; akciğer gelişimi için amniyon sıvısının solunum hareketleri önemlidir)
  • Böbrek agenezisi veya displazisi gibi üriner sistem anomalileri (Potter sekansı)
  • Göğüs duvarı anomalileri (örneğin, asfiksiyan torasik distrofi)
  • Nöromüsküler hastalıklar (fetusta solunum hareketlerinin yetersiz olması)

2. Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) ve Amfizem


Amfizem, alveol duvarlarının harabiyeti sonucu akciğerde aşırı hava hapsi ve gerilme (hiperinflasyon) ile karakterizedir. Bu durum akciğerlerin hacim olarak büyümüş gibi görünmesine neden olabilir, ancak bu bir fonksiyon kaybıdır, gerçek bir doku artışı değildir.
  • Sigara kullanımı
  • Alfa-1 antitripsin eksikliği
  • Uzun süreli toz, kimyasal maruziyeti

3. Astım

Ağır ve kontrolsüz astım atakları sırasında hava yollarında ciddi daralma ve hava hapsi olabilir, bu da akciğerlerde geçici hiperinflasyona (aşırı şişme) yol açabilir.

4. Kistik Fibrozis

Kalıtsal bir hastalık olan kistik fibroziste, akciğerlerde koyu mukus birikimi, kronik enfeksiyonlar ve hava yolu obstrüksiyonu gelişir. Zamanla bronşektazi ve hiperinflasyon görülebilir.

5. Pnömotoraks veya Plevral Efüzyon Sonrası

Akciğerin bir kısmının sönmesi (kollaps) ve sonrasında tedaviyle yeniden genişlemesi sürecinde, reaktif olarak geçici bir büyüme veya ödem görülebilir, ancak bu kalıcı değildir.

6. Akciğer Tümörleri veya Kistleri

Bazı iyi huylu veya kötü huylu tümörler (örneğin, hamartom, karsinom) veya büyük kistler akciğerde yer kaplayıcı lezyon olarak büyümüş gibi bir izlenim verebilir.

7. İnterstisyel Akciğer Hastalıkları

Bazı fibrotik süreçlerde akciğer dokusu sertleşip büzüşebileceği gibi, bazı formlarda radyolojik olarak hacim artışı izlenebilir.

8. Konjenital Löber Amfizemi

Nadiren görülen doğumsal bir anomalidir; bir akciğer lobunun aşırı havalanmasıyla karakterizedir ve genellikle çocuklukta belirti verir.

Önemli Not:

"Akciğer büyümesi" ifadesi halk arasında bazen yanlış anlaşılabilir. Gerçek bir akciğer büyümesi (hiperplazi) çok nadirdir. Daha sık karşılaşılan durum, akciğerin hacim olarak artması değil, tam tersine hipoplazi (küçük akciğer) veya amfizem gibi hastalıklara bağlı aşırı havalanma (hiperinflasyon) durumudur. Bu nedenle, akciğerlerde büyüme şikayeti veya şüphesi olan bireylerin mutlaka bir göğüs hastalıkları uzmanına başvurması ve detaylı tetkik (akciğer grafisi, bilgisayarlı tomografi, solunum fonksiyon testleri vb.) yaptırması gerekmektedir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;