Akciğerden sıvı nasıl çekilir?

Akciğerden sıvı çekilmesi (torasentez) tıbbi bir acil durum veya ciddi bir hastalığın belirtisi olabilen, kesinlikle evde veya kendi kendine yapılmaması gereken bir tıbbi işlemdir. Bu içerik, yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, bir tıbbi tavsiye değildir. Nefes darlığı, göğüs ağrısı veya akciğerde sıvı biriktiğinden şüpheleniyorsanız, derhal bir sağlık kuruluşuna başvurmanız hayati önem taşır.

Akciğerler, plevra adı verilen ince bir zar tabakası ile çevrilidir. Bu iki zar tabakasının arasındaki boşluğa normalde çok az miktarda sıvı bulunur ve bu sıvı akciğerlerin nefes alırken rahatça hareket etmesini sağlar. Çeşitli hastalıklar nedeniyle bu boşlukta aşırı sıvı birikmesine "plevral efüzyon" denir. Bu birikim, akciğerin genişlemesini engelleyerek nefes darlığı, göğüs ağrısı ve öksürük gibi belirtilere yol açar.

Akciğerde sıvı birikmesinin birçok potansiyel nedeni vardır. En yaygın nedenler şunlardır:

• Kalp yetmezliği (en sık görülen neden)
• Zatürre, tüberküloz gibi enfeksiyonlar
• Akciğer kanseri veya başka organlardan akciğere yayılan kanserler (metastaz)
• Karaciğer sirozu veya böbrek hastalıkları
• Pulmoner emboli (akciğerde kan pıhtısı)
• Otoimmün hastalıklar (romatoid artrit, lupus gibi)

Doktorunuz öncelikle şikayetlerinizi dinleyip fizik muayene yapacaktır. Ardından, sıvının varlığını, miktarını ve yerini doğrulamak için genellikle aşağıdaki testler istenir:

• Göğüs Röntgeni
• Bilgisayarlı Tomografi (BT)
• Ultrason (sıvının yerini tam olarak belirlemek ve işlem sırasında rehberlik etmek için)

Torasentez, göğüs duvarından ince bir iğne veya kateter yardımıyla plevral boşluktaki sıvının boşaltılması işlemidir. İşlem iki ana amaçla yapılır:

1. Tanısal Torasentez: Az miktarda sıvı alınarak laboratuvara gönderilir ve sıvının neden biriktiği araştırılır.
2. Tedavi Edici Torasentez: Nefes darlığını rahatlatmak için daha fazla miktarda sıvı boşaltılır.

1. Hazırlık: Hasta genellikle oturur pozisyona getirilir ve öne doğru eğilmesi istenir. Bu pozisyon, kaburgaların arasındaki boşlukların açılmasını sağlar. İşlemin yapılacağı bölge ultrason ile işaretlenir.
2. Sterilizasyon ve Lokal Anestezi: İğnenin gireceği bölge antiseptik bir solüsyonla temizlenir. Ardından, cilt ve altındaki dokuyu uyuşturmak için lokal anestezik enjeksiyon yapılır. Bu sayede işlem ağrısız veya çok hafif bir rahatsızlıkla geçer.
3. Sıvının Çekilmesi: Doktor, ultrason rehberliğinde, uygun bir iğneyi kaburgaların arasından plevral boşluğa yönlendirir. İğneye bağlı bir şırınga veya kapalı bir drenaj sistemi ile sıvı yavaşça boşaltılır. Bir seferde genellikle 1-1.5 litreden fazla sıvı çekilmez, çünkü daha fazlası akciğerde ödem veya kan basıncında düşüşe neden olabilir.
4. İşlem Sonrası: İğne çıkarıldıktan sonra bölgeye küçük bir bandaj yapıştırılır. Çekilen sıvı, analiz için laboratuvara gönderilir. Hasta bir süre gözlem altında tutulur ve genellikle aynı gün taburcu edilir.

• Doktorunuzun talimatlarına uyun.
• Bandajı birkaç gün temiz ve kuru tutun.
• Nefes darlığı, göğüs ağrısı, ateş, öksürükle kan gelmesi veya iğne yerinden kan/sıvı sızıntısı olursa derhal doktorunuza başvurun.

Akciğerden sıvı çekilmesi, altta yatan asıl hastalığın teşhis ve tedavisi için atılan çok önemli bir adımdır. İşlem, nefes darlığını hızla rahatlatabilir, ancak tekrarlayan sıvı birikimlerinde altta yatan nedenin (kalp yetmezliği, kanser vb.) tedavi edilmesi esastır. Bu nedenle, işlem sonrası doktorunuzun önerdiği tedavi planına harfiyen uymak çok önemlidir. Unutmayın, bu işlem sadece deneyimli sağlık profesyonelleri tarafından, steril hastane koşullarında yapılmalıdır.