Akciğerdeki leke ne anlama gelir?

Akciğerdeki leke, genellikle akciğer grafisi (röntgen) veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleri sırasında tespit edilen, normal akciğer dokusundan farklı görünen küçük, yoğun bir alandır. Tıbbi terminolojide bu lekelere genellikle "pulmoner nodül" denir. Nodüller boyutlarına göre sınıflandırılır:

• Küçük nodüller: Genellikle 3 mm'den küçük
• Orta boy nodüller: 3 mm ile 30 mm arası
• Büyük nodüller/kitleler: 30 mm'den büyük

Akciğerde leke tespit edilmesi her zaman ciddi bir hastalık anlamına gelmez. Birçok farklı nedeni olabilir:

• Geçirilmiş enfeksiyonlar (tüberküloz, pnömoni, mantar enfeksiyonları)
• Enfeksiyon sonrası gelişen skar dokusu (nedbe)
• İyi huylu tümörler (hamartom, fibrom)
• Romatolojik hastalıklar
• Akciğer kanseri (özellikle sigara içenlerde)
• Metastazlar (vücudun başka yerindeki kanserin akciğere yayılması)
• Çevresel faktörler (asbest, silika tozu maruziyeti)

Doktorlar lekenin niteliğini değerlendirirken çeşitli faktörleri göz önünde bulundurur:

• Lekenin boyutu: Genellikle daha büyük nodüller daha fazla endişe kaynağıdır
• Lekenin şekli ve kenar özellikleri: Düzensiz kenarlı nodüller daha şüpheli olabilir
• Lekenin yoğunluğu: Solid, yarı-solid veya buzlu cam opasiteleri şeklinde olabilir
• Lekenin büyüme hızı: Zaman içinde büyüme gösteren nodüller dikkatle takip edilir
• Hastanın risk faktörleri: Sigara öyküsü, yaş, aile öyküsü, mesleki maruziyetler

Akciğerdeki lekenin nedenini belirlemek için çeşitli yöntemler kullanılır:

• Düzenli görüntüleme takibi (3-6-12 aylık BT kontrolleri)
• PET-CT taraması
• Biyopsi (iğne biyopsisi, bronkoskopi, cerrahi biyopsi)
• Balgam incelemesi
• Kan testleri

Aşağıdaki durumlarda lekenin daha dikkatli değerlendirilmesi gerekir:

• Leke 30 mm'den büyükse
• Zaman içinde büyüme gösteriyorsa
• Düzensiz kenarları varsa
• Hasta sigara içiyorsa veya içmişse
• Ailede akciğer kanseri öyküsü varsa
• Beraberinde öksürük, nefes darlığı, kan tükürme gibi şikayetler varsa

Akciğerinizde leke tespit edildiyse, paniğe kapılmayın. Çoğu akciğer nodülü iyi huyludur. Ancak mutlaka bir göğüs hastalıkları uzmanına başvurarak lekenin niteliğinin belirlenmesi ve uygun takip/tedavi planının oluşturulması gerekir. Doktorunuz size lekenin özelliklerine ve kişisel risk faktörlerinize göre en uygun yaklaşımı önerecektir.